AKSARAY ÇEVRESİNİN COĞRAFİ DURUMU
Aksaray, kuzey ve güney Anadolu dağlarının birbirinden uzaklaştığı İç Anadolu bölümünün orta Kızılırmak kesimine girer. Kuzey yarım kürede ekvatordan 37-38 paralelleri, doğu yarım kürede 33-35 meridyenleri arasında yer alır. Doğuda Nevşehir, Güneydoğuda Niğde, Batısında Konya ve Kuzeyde Ankara ile Kuzeydoğuda Nevşehir ile çevrilidir. 7722 km2 yüzölçümünde geniş bir alana sahiptir.
Bölgede Hasandağı, Melendiz Dağları ve Ekecik Dağı gibi volkanik dağlar ile lavların meydana getirdiği platolar vardır. Batıda ise Konya Ovasının büyük bir kesimi Aksaray sınırları içerisinde kalmaktadır. Melendiz Dağlarından çıkarak Tuz Gölüne dökülen Uluırmak, geniş bir plato meydana getirmektedir. İlin önemli dağları Hasandağı (326
, Küçük Hasandağı (3040m.) ve Ekecik Dağı (2033b.)dır. Aksaray’ın deniz seviyesinden yüksekliği 980m dir.
NÜFUSU
2000 Sayımına Göre:
İlçe Adı Merkez Nüfus Toplam Nüfus
Merkez 129.949 236.560
Ortaköy 26.965 58.873
Eskil 22.125 28.952
Sarıyahşi 7.751 12.120
Ağaçören 4.983 15.869
Gülağaç 4.672 26.874
Güzelyurt 3.775 16.836
200.220 396.084
JEOLOJİK YAPISI
İkinci zamanın uzun süren durgunluk dönemini takip eden üçüncü zaman, birçok orojenik, volkanik hareketlerin olduğu dünyanın fiziki ve biyolojik görünümünün bugüne süratle yaklaştığı zamandır. Bu zamanda Alp-Himalaya sistemine giren genç dağlar oluşurken, Türkiye’de bu hareketlerden etkilenerek kuzeyde Karadeniz Dağları oluşmuş, İç Anadolu fazla etkilenmemiş ve sadece bazı kıvrımlar ve volkanik hareketler meydana gelmiştir.
Aksaray, İç Anadolu Bölgesinin güney doğusunda, orta Kızılırmak platosunun devamını teşkil eden ve tersiyerde oluşmuş kalkerli volkan tüflerinin meydana getirdiği arazi ile Tuz gölü havzasının devamı olan ova üzerine kurulmuştur. Güneyde ve doğuda tersiyerde oluşmuş volkanik arazi geniş yer tutar.
Volkanik dağların en önemlileri Hasandağı ile Melendiz dağlarıdır. İl merkezinin kuruluş alanı ise, orta Kızılırmak platosunun Tuz Gölü havzasından ayrıldığı fay basamağının güneyidir. Bu fay basamağı Melendiz dağlarından gelen ve Tuz Gölüne ulaşan Uluırmağın biriktirdiği alüvyonlarla, doğusunu çevreleyen platolardan taşınan alüvyonların birikinti ovası üzerinde kurulur.
BİTKİ ÖRTÜSÜ
Aksaray’ın iklimine bağlı olarak tabii bitki örtüsü, ilkbaharda yeşeren çayırlar, gelincik, papatya, keven ve diğer vs. otlarla, yaprakları dikensi bir görünüme sahip, yarı kurakçıl bitkilerdir.
Yazları sıcak ve kurak iklim yapısı hakim olduğundan ilkbaharda yeşeren otlar, sonbaharda kurur ve arazi bozkır yapısını alır. Hasandağı ve Ekecik Dağları üzerinde meşe koruluklarına rastlanır. Ayrıca bölgede palamut, alıç, kızılcık, kavak, söğüt, yabani armut ve meyve ağaçları yanında keven ve deve dikeni çok sık rastlanan bitki türleridir.
SU KAYNAKLARI
Aksaray ve çevresinde iki tip su kaynağına rastlanır. Kuzey ve doğu bölümünde çok sayıda fay ve vadi kaynakları yer alır. Bunlar Hasandağının kuzeyindeki vadilerde, melendiz dağlarının batı yamaçları ile eteklerini teşkil eden bölgelerdedir. Bu kırık kaynaklardan çıkan sular önce gölleri oluştururlar. Göller birleşerek Uluırmağın kaynağını teşkil ederler. Hasandağı çevresindeki kaynaklar genellikle vadi kaynaklarıdır.
Tuz Gölü ve Konya Ovası bölümünde yer alan kaynaklar ise, daha çok artezyen kuyuları şeklindedir. Obruk platosunun kuzeyindeki Eskil ve Yenikent Yöresinde ise büngüldek tipi kaynaklar birleşerek geniş bataklıklar oluştururlar.
GÖLLER
Aksaray’da Türkiye’nin Büyük gölü olan Tuzgölü’nden (400 km.) başka göl yoktur. Göl çevresi bataklıklarla çevrili olup, bataklık dışında kalan arazi çoraklaşmıştır. Gölün en derin yeri 1 metreyi geçmez. Deniz seviyesinden yüksekliği 899 m dir.
BAZI İLLER VE TURİSTİK YÖRELERİN AKSARAY’A UZAKLIĞI
NİĞDE - 121 km.
NEVŞEHİR - 75 km.
ANKARA - 225 km.
KONYA - 148 km.
İSTANBUL - 674 km.
İZMİR - 688 km.
ANTALYA - 465 km.
GÜZELYURT - 50 km.
IHLARA - 45 km.
SULTANHANI - 40 km.
HELVADERE - 28 km.
SELİME - 28 km.
AKHİSAR - 11 km.
AKSARAY'DA ETKİNLİKLER
Aksaray-Ihlara Kültür ve Turizm Festivali (15-21 Temmuz)
22. Aksaray-Ihlara Kültür ve Turizm Festivali (9-11 Temmuz 2004 tarihlerinde kutlanmıştır.)
Yunus Emre'yi Anma Günleri (Eylül 1. Hafta)
Somuncu Baba'yı Anma Günü (Eylül 2. Hafta)
Kaynanalar Günü (15 Haziran)
Saratlı Kültür ve Sanat Etkinlikleri Festivali (29 Temmuz)
On bin yıllık tarih ve kültürel mirasa sahip Aksaray, Ülkemizin kalbi sayılacak bir noktada, kuzey-güney, doğu-batı doğrultusundaki ana karayollarının kavşağında yer almaktadır. İlin yüzölçümü 7.997 km2, denizden yüksekliği 980 m. dir.33-35 derece doğu meridyenleri ile 38-39 derece kuzey palelleri arasında yer alan Aksarayın kuzeyinde Kırşehir ve Ankara, doğusunda Nevşehir, güney doğusunda Niğde, güneyinde ve batısında Konya, kuzey batısında Tuz Gölü bulunur.
Aksaray yeryüzü şekilleri bakımından düzlüktür. Orta kesimleri, kuzeyi, güneyi tamamen ovalıklarla kaplıdır. Güneyde Obruk platosunun uzantısı ve Aksaray ovası bulunur. Nevşehir ve Niğde sınırlarında sönmüş volkanik sıradağlar uzanır. Başlıca yaylalar ise Obruk, Haydar, Çağsak, Aliağaobası, Kemerseki ve Yeniyayladır.İl sınırları içerisinde sönmüş bir yanardağ olan Hasandağı (3268 m.), Melendiz Dağları (2898 m.) ve Ekecik Dağı (2138 m.) yer almaktadır.
Aksarayda yıllık yağış miktarı 351.6mm, ortalama aktüel basınç 904.8 milibardır. Nisbi nem değerleri kış aylarında genellikle daha yüksek, sıcaklığın arttığı yaz aylarında daha düşüktür. İklim tasniflerine göre Aksaray orta iklim kuşağında, soğuk, yarı kara iklim tipine sahiptir.
En önemli göl Tuz Gölü, en önemli akarsu ise Melendiz Çayı (Uluırmak)dır. Diğer önemli akarsular Karasu, Eşmekaya Çayı; Güzelyurt yakınlarındaki Acıgöl, Hasandağı çevresindeki Kartal ve Sarı Göl diğer önemli göllerdir.
İle bağlı Merkez dahil 7 İlçe (Ağaçören, Eskil, Gülağaç, Güzelyurt, Ortaköy ve Sarıyahşi), 41 Kasaba (Belediye) ve 146 Köy bulunmaktadır.
AKSARAY
Aksaray, kuzey ve güney Anadolu dağlarının birbirinden uzaklaştığı İç Anadolu bölümünün orta Kızılırmak kesimine girer. Kuzey yarım kürede ekvatordan 37-38 paralelleri, doğu yarım kürede 33-35 meridyenleri arasında yer alır. Doğuda Nevşehir, Güneydoğuda Niğde, Batısında Konya ve Kuzeyde Ankara ile Kuzeydoğuda Nevşehir ile çevrilidir. 7722 km2 yüzölçümünde geniş bir alana sahiptir.
Bölgede Hasandağı, Melendiz Dağları ve Ekecik Dağı gibi volkanik dağlar ile lavların meydana getirdiği platolar vardır. Batıda ise Konya Ovasının büyük bir kesimi Aksaray sınırları içerisinde kalmaktadır. Melendiz Dağlarından çıkarak Tuz Gölüne dökülen Uluırmak, geniş bir plato meydana getirmektedir. İlin önemli dağları Hasandağı (3268m), Küçük Hasandağı (3040m.) ve Ekecik Dağı (2033m.)dır. Aksaray'ın deniz seviyesinden yüksekliği 980m dir.
JEOLOJİK YAPISI
İkinci zamanın uzun süren durgunluk dönemini takip eden üçüncü zaman, birçok orojenik, volkanik hareketlerin olduğu dünyanın fiziki ve biyolojik görünümünün bugüne süratle yaklaştığı zamandır. Bu zamanda Alp-Himalaya sistemine giren genç dağlar oluşurken, Türkiye’de bu hareketlerden etkilenerek kuzeyde Karadeniz Dağları oluşmuş, İç Anadolu fazla etkilenmemiş ve sadece bazı kıvrımlar ve volkanik hareketler meydana gelmiştir.
Aksaray, İç Anadolu Bölgesinin güney doğusunda, orta Kızılırmak platosunun devamını teşkil eden ve tersiyerde oluşmuş kalkerli volkan tüflerinin meydana getirdiği arazi ile Tuz gölü havzasının devamı olan ova üzerine kurulmuştur. Güneyde ve doğuda tersiyerde oluşmuş volkanik arazi geniş yer tutar.
Volkanik dağların en önemlileri Hasandağı ile Melendiz dağlarıdır. İl merkezinin kuruluş alanı ise, orta Kızılırmak platosunun Tuz Gölü havzasından ayrıldığı fay basamağının güneyidir. Bu fay basamağı Melendiz dağlarından gelen ve Tuz Gölüne ulaşan Uluırmağın biriktirdiği alüvyonlarla, doğusunu çevreleyen platolardan taşınan alüvyonların birikinti ovası üzerinde kurulur.
BİTKİ ÖRTÜSÜ
Aksaray’ın iklimine bağlı olarak tabii bitki örtüsü, ilkbaharda yeşeren çayırlar, gelincik, papatya, keven ve diğer vs. otlarla, yaprakları dikensi bir görünüme sahip, yarı kurakçıl bitkilerdir.
Yazları sıcak ve kurak iklim yapısı hakim olduğundan ilkbaharda yeşeren otlar, sonbaharda kurur ve arazi bozkır yapısını alır. Hasandağı ve Ekecik Dağları üzerinde meşe koruluklarına rastlanır. Ayrıca bölgede palamut, alıç, kızılcık, kavak, söğüt, yabani armut ve meyve ağaçları yanında keven ve deve dikeni çok sık rastlanan bitki türleridir.
SU KAYNAKLARI
Aksaray ve çevresinde iki tip su kaynağına rastlanır. Kuzey ve doğu bölümünde çok sayıda fay ve vadi kaynakları yer alır. Bunlar Hasandağının kuzeyindeki vadilerde, melendiz dağlarının batı yamaçları ile eteklerini teşkil eden bölgelerdedir. Bu kırık kaynaklardan çıkan sular önce gölleri oluştururlar. Göller birleşerek Uluırmağın kaynağını teşkil ederler. Hasandağı çevresindeki kaynaklar genellikle vadi kaynaklarıdır.
Tuz Gölü ve Konya Ovası bölümünde yer alan kaynaklar ise, daha çok artezyen kuyuları şeklindedir. Obruk platosunun kuzeyindeki Eskil ve Yenikent Yöresinde ise büngüldek tipi kaynaklar birleşerek geniş bataklıklar oluştururlar.
GÖLLER
Aksaray’da Türkiye’nin Büyük gölü olan Tuzgölü’nden (400 km.) başka göl yoktur. Göl çevresi bataklıklarla çevrili olup, bataklık dışında kalan arazi çoraklaşmıştır. Gölün en derin yeri 1 metreyi geçmez. Deniz seviyesinden yüksekliği 899 m dir.
BAZI İLLER VE TURİSTİK YÖRELERİN AKSARAY’A UZAKLIĞI
NİĞDE - 121 km.
NEVŞEHİR - 75 km. ANKARA - 225 km. KONYA - 148 km. İSTANBUL - 674 km. İZMİR - 688 km. ANTALYA - 465 km. GÜZELYURT - 50 km. IHLARA - 45 km. SULTANHANI - 40 km. HELVADERE - 28 km. SELİME - 28 km. AKHİSAR - 11 km.
Aksarayda Uzaylılar
1981-1982 Niğde-Aksaray UFO Olayları.
Aksaray ili olmadan önce yaklaşık 1980 li yıllara dayanan bi olaydır.Türkiye, özellikle Niğde- Aksaray bölgesi, Aralık 1981- Ocak 1982 tarihleri arasında yoğun bir UFO akınına uğramıştır. Yüzlerce kişi, gökyüzünde tanımlanamayan uçan cisimler gördüklerini söyleyerek yetkililere başvurmuş; fakat yetkili makamlar da olaylara bir açıklık getirememişlerdir. Bu süre boyunca UFOlar Aksaray, İstanbul, İzmir, Adana, Havsa, Ecabat gibi pek çok farklı yerde ortaya çıkmışlar; bireysel olduğu kadar toplu gözlemler de yapılmıştır.
Niğde – Aksaray olayları
25.12.1981, Aksaray: Pazartesi akşamı, Tümesan inşaatı yakınında bulunan Aksaraylılar, 800-1000 m. yükseklikte havada asılı duran ve çevreye yeşil bir ışık saçan, elips şeklinde, göz kamaştırıcı parlaklıkta bir cisim gördüler. Olaydan derhal haberdar edilen İlçe Jandarma Komutanı Yzb. Orhan Çelen, hemen olay yerine geldi. Yzb. Çelen, büyükçe bir oda büyüklüğünde olduğunu tahmin ettiği parlak cismi hayretle izlerken, bir yandan da kaymakama bilgi vermek için telsizine davrandı. Fakat telsiz çalışmıyordu. Cisim bir süre sonra hızla uzaklaşarak gözden kayboldu. Görgü tanıkları, 150 m. çapında olduğunu sandıkları bir ışık kümesinin yere dikey olarak ışık saçtığını ve o anda yol üzerinde bulunan arabaların motorlarının durduğunu ifade ettiler.
2.1.1982-3.1.1982, Aksaray: ve Adana: Akşam saat 19.05 sıralarında, Kurtuluş ve Dağılgan mahallelerinin üzerinden geçen parlak cisim, yine Tümesan üzerinden ilerleyerek orada bir süre asılı kaldı ve 20.05 civarında hızla Konya’ya doğru uçarak gözden kayboldu. Kurtuluş mahallesinde oturan Zekeriya Baş ve eşi, cismin geçişi sırasında TV ekranlarının önce beyazladığını ve sonra da görüntünün kaybolduğunu söylediler. Gizemli objenin, 2 gece önce de ilçeye 15 km. uzaklıktaki Tokariş köyü üzerinde görüldüğü bildirildi. Köylüler, geceleyin ortalığın birden aydınlandığını ve cismin geçişi sırasında TV ve radyoların arıza yaptığını ifade ettiler. Aksaraylılar yumurta biçimindeki cismin parlak bir yıldızdan en az 10 kat daha büyük olduğunu söylediler.
Artarak devam eden bu UFO gözlemleri yetkilileri de harekete geçirmiş, Aksaray Kaymakamı Güney Orbay 14 Ocak 1982’de televizyonda yaptığı konuşmada konu hakkında şu açıklamayı yapmıştır:
“15 Aralık 1981 tarihinden bu yana ilçemiz semalarında meçhul bir cisim dolaşmaktadır. Bu meçhul cisim bazen 800-1000 m. ye kadar inmekte ve halk tarafından ilgi ve merakla izlenmektedir. Meçhul cisim zaman zaman mavi, kırmızı, sarı ve beyaz ışıklar saçmak suretiyle gökte bir müddet asılı kalmakta ve daha sonra nokta halini alarak kaybolmaktadır. Meçhul cismin ne olduğu hakkında bir şey söylemek benim için mümkün değildir. Olayın bilim adamları tarafından aydınlatılmasının uygun olacağı kanısındayım. Aksaray halkı uzun zamandan beri bu meçhul cismi devamlı olarak ve merakla izlemektedir.”
25.1.1982, Aksaray :TRT kameramanı Halil Komanova ve TRT Haber Merkezi muhabirlerinden Güntaç Aktan, görevli olarak gittikleri Aksaray’da gökyüzünde birdenbire ortaya çıkan, uçan, parlak bir cisim gördüler. Komanova, hazır bekleyen kamerasıyla, cismi saçtığı ışık huzmeleriyle birlikte görüntülemeyi başardı.
Halil Komanova’nın saptadığı görüntüleri ekranda izleyen ve şaşkına dönen gökbilimciler ve astronomi uzmanları, bu olaya bir anlam veremediklerini belirtmişlerdir. MTA Laboratuarı Daire Başkanı Yardımcısı Dr. Gültekin Ergin, “Bunun bilimsel bir izahı yok, köy sakinlerinin kendileri yapmıştır” demekle yetinirken, Ankara Fen Fakültesi Astronomi Bölümü Profesörü Cemal Aydın ise önce cismin Venüs gezegeni olabileceğini söylemiş, Komanova’nın tespit ettiği görüntüyü izledikten sonra ise bu iddiasından vazgeçmiştir.
Sonuç olarak kameraman Komanova tarafından çekilen bu görüntüler, astronomi dalında uzmanlaşmış kişileri bile çelişkiye düşürmüş ve UFOların varlığını bir kez daha kanıtlamıştır