atasözleri nedir ne değildir sözler eski deyimler bilinmeyen ata sözi  ATASÖZLERİ   Aba vakti aba, yaba vakti yaba alan yanılmaz. » Abanın kadri, yağmurda bilinir. » Abdal abdalın ne umduğunu, ne bulduğunu ister. » Abdal ata binmiş bey oldum sanmış. » Abdal düğünden, çocuk oyundan usanmaz. » Abdala kar yağıyor demişler, titremeye hazırım demiş. » Abdalın arkadaşlığı yol görününceye kadardır. » Abdalın karnı doyunca gözü pabucundadır. » Abdestsiz sofuya namaz dayanmaz. » Acele giden ecele gider. » Acele işe, şeytan karışır. » Acele yürüyen yolda kalır. » Acemi katır kapı önünde yük indirir. » Acemi marangozun talaşı tahtasından çok olur. » Acemi nalbant gibi kâh nalına vurur, kâh mıhına. » Acı acıyı bastırır, su sancıyı. » Acı patlıcanı kırağı çalmaz. » Acı söz insanı dininden çıkarır, tatlı söz yılanı deliğinden çıkarır. » Acıkan doymam, susayan kanmam sanır. » Acıkan yanağından, susayan dudağından belli olur. » Acındırırsan arsız, acıktırırsan hırsız olur. » Aç ayı oynamaz. » Aç aman bilmez, çocuk zaman bilmez. » Aç bırakma hırsız edersin, çok söyleme arsız edersin. » Aç doymam, tok acıkmam sanır. » Aç koyma hırsız olur, çok söyleme yüzsüz olur, çok değme arsız olur. » Aç koynunda azık durmaz. » Aç köpek fırın deler. » Aç kurt arslana saldırır. » Aç tavuk rüyasında kendini buğday ambarında görür. » Aç tokun halinden anlamaz. » Aça dokuz yorgan örtmüşler, yine uyuyamamış. » Açık yaraya kurt düşmez. » Açık ağız aç kalmaz. » Açık yerde tepecik kendini dağ sanır. » Açılan solar, ağlayan güler. » Açın imanı olmaz. » Açın karnı doyar gözü doymaz. » Açlık ile tokluğun arası bir dilim ekmek. » Açtırma kutuyu, söyletme kötüyü. » Adam adamdır olmasa da pulu, eşek eşektir olsa da çulu. » Adam eşeğinden, kadın döşeğinden belli olur. » Adam kıtlığında keçiye Abdurrahman Çelebi derler. » Adam olana bir söz yeter. » Adam sandık eşeği, altına serdik döşeği. » Adam yenilmekle marifetli olur, yanılmakla âlim. » Adamak kolay, ödemek güçtür. » Adamakla mal tükenmez. » Adamın iyisi iş başında belli olur. » Adı çıkacağına canı çıksın. » Adı çıktı dokuza, inmez sekize. » Ağaç kökünden yıkılır. » Ağaç ne kadar meyve verirse, dalı o kadar yere eğilir. » Ağaç ne kadar uzarsa uzasın göğe değmez. » Ağaç ne kadar yüksek olsa da yaprakları yere düşer. » Ağaç ucuna yel değer, güzel kişiye söz değer. » Ağaç yaşken eğilir. » Ağaca balta vurmuşlar sapı bendendir demiş. » Ağaca beşikten mezara kadar muhtacız. » Ağaca çıkan keçinin dama çıkan oğlağı olur. » Ağaca çıkan keçinin dala bakan oğlağı olur. » Ağaca dayanma çürür, insana güvenme ölür. » Ağacı kurt, insanı dert bitirir. » Ağaçlı köyü su basmaz. » Ağaçsız memleket duvaksız geline benzer. » Ağaçtan maşa, aptaldan paşa olmaz. » Ağaran baş, ağlayan göz gizlenmez. » Ağır baş iyidir, yenlik olsa uçar. » Ağır git ki yol alasın. » Ağır kazan geç kaynar. » Ağır otur, batman götür. » Ağır taş batman döver. » Ağır taş yerinden oynamaz. » Ağız yemeyince yüz utanmaz. » Ağlama ölü için, ağla deli için. » Ağlamayan çocuğa meme vermezler. » Ağlarsa anam ağlar, gerisi yalan ağlar. » Ağlayak da gözden mi olak? » Ağlayanın malından gülene hayır gelmez. » Ağrısız baş mezarda olur. » Ağustos ayında beyni kaynayanın, zemheride Zahmarıda kazanı kaynar. » Ağustosta beynin kaynasın, kışın da tencere kaynasın. » Ağzı açık ayran delisi. » Ağzına bir zeytin verir, ardına tulum tutar. » Ağzından bal akıyor. » Ah alan unmaz, ah yerde kalmaz. » Ahmak misafir, ev sahibini ağırlar. » Ak akçe kara gün içindir. » Ak gün ağartır‚ kara gün karartır. » Ak ile kara dere kenarında belli olur. » Ak koyunun kara kuzusu da olur. » Ak köpeğe koyun diye sarılma. » Akan su yosun tutmaz. » Akan su, pis tutmaz. » Akçe bulsam, çıkı yok. » Akıl, akıldan üstündür. » Akıl para ile satılmaz. » Akıl yaşta değil baştadır. » Akıl yiğide sermayedir. » Akılı olmayana neylesin sakal, kayışı tarladan götürür çakal. » Akıllı düşünene kadar, deli oğlunu evermiş, torunu olmuş. » Akıllı olan katar katar yer, akılsız olan satar satar yer. » Akılsız başın cezasını ayaklar çeker. » Akılsız köpeği yol kocatır. » Akılsızın şaşkını beyaz giyer kış günü. » Akıntıya kürek çekme, kurak yere ekin ekme. » Akranıyla konuşmayanın sesi, semadan gelir. » Akşam gelen misafirin, yiyeceği bulgur sıkısı, yatacağı ahır sekisi. » Akşamın hayrından sabahın şerri iyidir. » Al elmaya taş atan çok olur. » Al malın iyisini çekme kaygısını. » Al yakışırken, el bakışırken. » Alacağın bir iğne, çeliğin okkasını orantıya vurursun. » Alçak tavuk kendini ferik gösterir. » Alışmış kudurmuştan beterdir. » Alim unutmuş, kalem unutmamış. » Allah aptala eşeğini kaybettirir, sonra buldurup sevindirirmiş. » Allah dağına göre kar verir. » Allah şaşırttı mı, dayıya hala dedirtirmiş. » Allı yelek, pullu yelek, canfes neye gerek? » Alma el kızının ahını, gökten indirir şahini. » Alma mazlumun ahını, çıkar aheste aheste. » Alma mazlumun ahını, gökden indirir şahını. » Almadan vermek Allaha mahsustur. » Almak kolay ödemek zordur. » Altın anahtar, her kapıyı açar. » Altın eşik, ağaç eşiğe muhtaçtır. » Altın kılıç demir kapıyı açar. » Altın yere düşmekle pul olmaz. » Altının değerini sarraf bilir. » Ana gibi yâr, Bağdat gibi diyar olmaz. » Anan gibi saç büyüteceğine, baban gibi bıyık büyüt. » Anan turp, baban şalgam, sen içinde gülbe şeker. » Ananın bastığı yavru incinmez. » Ananın bastığı yerde yavru ölmez. » Anasına bak kızını al, astarına bak bezini al. » Anasına bak kızını al, kenarına bak bezini al. » Anlayana sivrisinek saz, anlamayana davul zurna az. » Aptalın karnı doyunca gözü yolda olur. » Ar gözden, kâr yüzden anlaşılır. » Ar namus hak getire. » Arap eli öpmek, dudak karartmaz. » Arayan belasını da devasını da bulur. » Arayan bulur, inleyen ölür. » Arefe günü yalan söyleyenin, bayram günü yüzü kara çıkar. » Arı bal yapacak çiçeği bilir. » Arı kahrını çekmeyen balın kadrini ne bilir. » Arı satmış namusu tellala vermiş. » Arkadaş dediğinin gölgesinde suç işlenir. » Arkadaşını söyle ki, sana kim olduğunu söyleyeyim. » Arkalı it kurdu boğar. » Armudu sapıyla, üzümü çöpüyle, pekmezi küpüyle. » Arpa eken darı biçmez. » Arpa ekip buğday bekleme. » Asıl azmaz, bal kokmaz; kokarsa yağ kokar, onun da aslı ayrandır. » Aslan yattığı yerden belli olur. » Aslı neyse nesli odur. » Aslına çekmeyen haramzadedir. » Aslında olan tırnağına getirir. » Aslını inkâr eden haramzâdedir. » Aslını inkâr edenin nesli gevşek olur. » Aş kaşık ile, iş keşik ile. » Aş sabahın iş sabahın. » Aşağı tükürsen sakal, yukarı tükürsen bıyık. » Aşk olmayınca meşk olmaz. » At alırsan yazın, deve alırsan güzün, avrat alırsan gezin ha gezin. » At binenin kılıç kuşananındır. » At ile avrat yiğidin ikbalindendir. » At karnından yiğit burnundan bellidir. » At olacak tay yürüyüşünden belli olur. » At ölür itlere bayram olur. » At ölür meydan kalır, yiğit ölür şan kalır. » At ver hasım ol, kız ver hısım ol. » At yedi günde, it yediği günde unutur. » At, sahibine göre kişner. » Ata binmek bir ayıp, inmek iki ayıp. » Ata et, ite ot verilmez. » Ata sözü tutmayan, uluya uluya kalır. » Ateş düştüğü yeri yakar. » Ateş ile barut bir arada olmaz. » Ateş olmayan yerden duman çıkmaz. » Atı alan Üsküdarı geçti. » Atılan ok geri dönmez. » Atımın anlı sakar, lakabını ele takar. » Atın iyisi arkadan gelmez. » Atın iyisine doru, yiğidin iyisine deli derler. » Atın ölümü arpadan olsun. » Atlar tepişirken arada eşekler ezilir. » Atlı, itli sığmış, bir çocuk sığmamış. » Attan düşen kaba döşek, eşekten düşen kazma kürek. » Attan düşen ölmez, eşekten düşen ölür. » Attan indi eşeğe bindi. » Avradı er zapt etmez, ar zapt eder. » Avrat var ev yapar, avrat var ev yıkar. » Ay bozmaz, süt kokmaz. » Ayağa değmedik taş, başa gelmedik iş olmaz. » Ayağın sığmayacağı yere baş sokulmaz. » Ayağını yorganına göre uzat. » Aydan gelen halı üstüne, günde gelen kül üstüne. » Ayranım ekşidir diyen olmaz. » Az kazanan çok kazanır, çok kazanan hiç kazanır. » Az menfaat çok zarara mal olur. » Az sabırda, çok keramet vardır. » Az tamah, çok ziyan getirir. » Az veren candan, çok veren maldan verir. » Az yaşa, uz yaşa, akıbet gelecek başa. » Azan mevlasını da bulur, belasını da. » Azı bilmeyen çoğu hiç bilmez. » Azıcık aşım, kaygısız başım. » Azıksız yola çıkanın, iki gözü el torbasında olur. » Azmış, kudurmuştan beterdir.   » Baba borç yapar çol çocuk aç yatar. » Baba ekmeği zindan ekmeği, koca ekmeği meydan ekmeği. » Baba koruk yer, oğlunun dişi kamaşır. » Baba mirası yanan mum gibidir. » Baba oğula bağ bağışlamış, oğul babaya bir salkım üzüm vermemiş. » Babadan mal kalır, kemal kalmaz. » Baban bana öğüt verirken, ben inek gözünde kırk sinek saydım. » Babası ölen bey, anası ölen kadın olur. » Babasına hayır etmeyenin kimseye hayrı olmaz. » Babaya dayanma, karıya güvenme. » Baca eğride olsa, dumanı doğru çıkar. » Bacak kadar boyu var, türlü türlü huyu var. » Bağ dua değil, çapa dua ister. » Bağa bak üzüm olsun, yemeye yüzün olsun. » Bağa gir izin olsun ki, yemeye yüzün ola. » Bağlı aslana tavşan bile hücum eder. » Bahar çiçeğiyle güzeldir. » Baht olmayınca başa, ne kuruda biter, nede yaşta. » Bakacağın yüze sıçma, sıçacağın yüze bakma. » Bakarsan bağ, bakmazsan dağ olur. » Bakkal ölenin borcunu, diriye ödettirir. » Bakmakla öğrenilseydi, kediler kasap olurdu. » Bal döksen yalanır. » Bal olan yerde sinek de bulunur. » Bal tutan parmağını yalar. » Bal yiyen baldan bıkar. » Bal, bal demekle ağız tatlanmaz. » Balı parmağı uzun olan değil, kısmeti olan yer. » Bana benden olur, her ne olursa, başım rahat bulur, dilim durursa. » Bana dokunmayan yılan bin yıl yaşasın. » Baskın basanındır. » Baskısız yongayı yel alır. » Bastığın yer bayram olsun. » Baş başa, baş da padişaha bağlıdır. » Baş nereye giderse, oyak oradadır. » Başıma uymayan takke elin olsun. » Başındaki fese bak, girdiği kümese bak. » Başını ecemi berbere teslim eden, cebinde pamuk eksik etmesin. » Başsız evin köpeği çok havlar. » Bazen inek, erkek; bazen de dişi doğurur. » Bebeler birbirinden huy kapar, ayranlarına su katar. » Bedava sirke baldan tatlıdır. » Bekâr gözü ile kız alınmaz. » Bekâr gözü kör gözü. » Bekâra karı boşamak kolay gelir. » Bekârlık maskaralıktır. » Bekarın ahmağı akşam, evlinin ahmağı sabah traş olur. » Bekârın parasını it yer, yakasını bit. » Bekleyen derviş muradına ermiş. » Beleş peynir fare kapanında bulunur. » Belli düşman, gizli dosttan yeğdir. » Benden sana öğüt, ununu elinle öğüt. » Benim adım Hıdır, elimden gelen budur. » Benim sakalım tutuştu, sen cigara yakmak istersin. » Besle kargayı oysun gözünü. » Besledik büyüttük danayı, şimdi tanımaz oldu anayı, babayı. » Beş kuruşluk fener o kadar yanar. » Beş parmağın beşi de bir değil. » Beyaz saç, aklın değil yaşın işaretidir. » Bıçak sapını kesmez. » Bıçak yarası geçer, dil yarası geçmez. » Bıldır ki hurmalar götünü tırmalar. » Bilgisiz insan meyvesiz ağaca benzer. » Bilinmedik aş, ya karın ağrıtır ya baş. » Bilmediği beş vakit namaz, bilirde yanına varmaz. » Bilmediklerimi ayağımın altına koysam, başım göğe değer. » Bilmemek ayıp değil öğrenmemek ayıptır. » Bin atın varsa bin dinlen, bir atın varsa in dinlen. » Bin bilsen de bir bilene danış. » Bin dinle, bir söyle. » Bin ölçüp bir biçmeli. » Binde bir gelinen yere gül döşerler, her gün gelinen yere kül döşerler. » Bir adamın adı çıkacağına, canı çıksın. » Bir adamın karısı onun yarısıdır. » Bir ağaçta gül de biter, diken de. » Bir ağaçtan, oklukta çıkar boklukta. » Bir ağızdan çıkan, bin ağza yayılır. » Bir ahırda at da bulunur eşek de. » Bir ayağı çukurda... » Bir bulutla kış gelmez. » Bir bütün bir yarımdan iyidir. » Bir dalın gölgesinde bin koyun eğlenir. » Bir dirhem et, bin ayıp örter. » Bir elin nesi var, iki elin sesi var. » Bir elin verdiğini, öbür elin duymasın. » Bir eve bir baca, bir kadına bir koca. » Bir fincan kahvenin kırk yıl hatırı vardır. » Bir işe başlamak, bitirmenin yarısıdır. » Bir koyun başı pişinceye kadar, kırk kuzu başı pişer. » Bir koyundan iki post olmaz. » Bir musibet bin nasihatten iyidir. » Bir nalına vurur, bir mıhına. » Bir yerim diyenden birde yemem diyenden kork. » Bir yiğit kırk yılda meydana gelir. » Biri eşikte, biri beşikte. » Biri yer, biri bakar, kıyamet ondan kopar. » Birlikten kuvet doğar. » Bitli baklanın kör alıcısı olur. » Bize gelince yiyip içelim, size gelince gülüp geçelim. » Boğulursan büyük suda -denizde- boğul. » Borcun iyisi vermek, derdin iyisi ölmektir. » Borç yiğidin kamçısıdır. » Boş duranı Allah da sevmez kuluda. » Boş fıçı çok langırdar. » Boşboğazı cehenneme atmışlar, ‘odun yaş’ diye bağırmış. » Boşboğazın sigarası yanmaz. » Bu dünya iki kapılı handır, gelen bilmez giden bilmez. » Bugünün küçükleri yarının büyükleri. » Budalanın yağı çok olursa sakalına sürer. » Bugün bana ise yarın sana. » Bugünkü işini yarına bırakma. » Bugünkü tavuk, yârınki kazdan iyidir. » Bülbülü altın kafese koymuşlar ah vatanım demiş. » Bülbülün çektiği; dili belasıdır. » Büyük ekmek, büyük bezeden olur. » Büyük lokma çukurda kalır. » Büyük lokma ye, büyük söz söyleme. » Büyük zekâlar birlikte düşünürler.   » Cahil adam meyve vermeyen ağaca benzer. » Cahile söz anlatmaktansa, deveye hendek atlatmak iyidir. » Cahilin dostluğundan alimin düşmanlığı yeğdir. » Cahille arkadaş olma küstürün, cam kırığıyla kıçını silme kestirirsin. » Cami ne kadar büyük olsa imam bildiğini okur. » Caminin kapısını bilmez, sofuluk taslar. » Can boğazdan gelir. » Can cümleden azizdir. » Can çıkar, huy çıkmaz. » Can çıkmadan ümit kesilmez. » Cana gelecek mala gelsin. » Canı kaymak isteyen mandayı yanında taşır. » Canı yanan eşek atı geçer. » Cefayı çekmeyen sefanın kadrini bilemez. » Cins kedi ölüsünü göstermez. » Cömert derler, maldan ederler, yiğit derler candan ederler. » Cömert ile nekesin harcı birdir.   » Çabuk parlayan çabuk söner. » Çağrılan yere erinme, çağrılmayan yere görünme. » Çağrıldığın yere git, ar eyleme; çağrılmadığın yere gidip yerini dar eyleme. » Çağrılmadık yere, çörekçi ile börekçi gider. » Çalıda gül bitmez, cahile söz yetmez. » Çalışan demir pas tutmaz; çünkü ölür. » Çalışmak ibadetin yarısıdır. » Çalma elin kapısını, çalarlar kapını. » Çamura taş atma üstüne sıçrar. » Çatal kazık yere batmaz. » Çıngıraklı deve kaybolmaz. » Çıracı olsam ay akşamdan doğar. » Çiftçilik, eşeğin kuyruğuna benzer, ne uzar ne kısalır. » Çiftçinin karnını yarmışlar, kırk tane gelecek yıl çıkmış. » Çiftçiye yağmur, yolcuya kurak, cümlenin muradını verecek hak. » Çingene ciğer pişirir, yemeden karnını şişirir. » Çingenenin ipini, kendisine çektirirler. » Çingeneye beylik vermişler, önce babasını asmış. » Çirkefe taş atma, üzerine sıçrar. » Çoban ne yesinki köpeğine yedirsin. » Çocuğa iş buyuran, ardınca kendi gider. » Çocuk oyundan, aptal düğünden usanmaz. » Çocuğu işe gönder, peşinden sen git. » Çocuk evin meyvesidir. » Çocuktan al haberi. » Çok söyleme arsız edersin, aç bırakma hırsız edersin. » Çok söz yalansız, çok para haramsız olmaz. » Çok yaşayan bilmez çok gezen bilir. » Çubuk iken çıtlamayan, hezen iken kütlemez. » Çürük iple kuyuya inilmez. » Çürük tahtaya çivi çakılmaz. » Dağ başından duman eksik olmaz. » Dağ dağ üstünde olur, ev ev üstünde olmaz. » Dağ dağa kavuşmaz insan insana kavuşur. » Dağ dumansız insan hatasız olmaz. » Damlaya damlaya göl olur. » Danışan dağ aşmış,danışmayan yolu şaşmış. » Darı unundan baklava,incir ağacından oklava olmaz. » Darlıkta dirlik olmaz. » Davetsiz gelen döşeksiz oturur. » Davul dengi dengine çalar. » Davulun sesi uzaktan hoş gelir. » Deme dostuna, der dostuna. » Demir nemden insan gamdan çürür. » Demir tavında dövülür. » Demir tavında, dilber çağında. » Deniz sevilir de, densiz sevilmez. » Deniz yoğurt olmuş da yemeye kaşık bulunmamış. » Denize düşen yağmurdan korkmazmış. » Denize düşen yılana sarılır. » Derdini söylemeyen derman bulamaz. » Dereyi görmeden paçayı sıvama. » Dert saklayanda kalır. » Dervişin fikri ne ise zikri de odur. » Devden büyük dert var. » Deve boynuz ararken kulaktan olmuş. » Deveyi yardan atlatan, bir tutam ottur. » Dibi görünmeyen sudan geçme. » Dikensiz gül olmaz. » Dinsizin hakkından imansız gelir. » Dinsizin ipi ile Kuyuya inilmez. » Dişi kuş yapar yuvayı, içini dışını sıvayı sıvayı. » Doğru söyleyeni Dokuz köyde kovarlar. » Doğru söyleyenin bir ayağı üzengide gerek. » Domuzdan post gavurdan dost olmaz. » Dost acı söyler. » Dost başa düşman ayağa bakar. » Dost kara günde belli olur. » Dost kazandost; düşman anadan da doğar. » Dost yüzünden, düşman gözünden belli olur. » Döğüşerek pazarlık et, güle güle ayrıl. » Dut kurusuyla yar sevilmez. » Dünya malı dünyada kalır. » Dünya Sultan Süleyman'a bile kalmamış. » Düşenin dostu olmaz. » Düşman ayağa dost basa bakar. » Düşmanı karıncaysa, sen fil olur. » Düşmanın karıncaysa da kork. » Düt demeye dudak gerek.   » Ecel geldi cihane, baş ağrısı bahane. » Ecele çare olmaz. » Eceli gelen keçi, çobanın ekmeğini yer. » Eceli gelen köpek cami duvarına siyer. » Eğilen baş kesilmez. » Eğreti ata binen tez iner. » Eğri oturalım doğru konusalım. » Ek tohumun hasını, çekme yiyecek yasını. » Eken biçer, konan göçer. » Ekmeğin büyüğü hamurun çoğundan olur. » Ekmeğin kestiğini kılıç kesmez. » El ağzı ile çorba içilmez. » El atına binen yaya kalır. » El deliye, bende akıllıya muhtacım. » El elden üstündür. » El elin eşeğini türkü çağırarak arar. » El içinde vasiyet ettik, ölmemek olmaz. » El kazanı ile aş kaynamaz. » El yarası onar, dil yarası onmaz. » El yumruğu yemeyen, kendi yumruğunu balyoz sanır. » Elden gelen öğün olmaz, o da vaktinde bulunmaz. » Eli dar olanın, dili kısa olur. » Eli doluya: ağa buyur, eli boşa: ağa uyur. » Eli ile köfte yuvarlıyor, gözü kırık kovalıyor. » Elin hamuru ile erkek işine karışma. » Elin ile koymadığını kaldırma. » Elmanın dibi göl, armudun dibi yol (olmalı). » Elmayı soy da ye, armudu say da ye. » Emanet (Amanat) ata binen, tez iner. » Emanet eşeğin yuları gevşek olur. » Erkek arslan arslan da, dişi arslan arslan değil mi? » Erkek koyun kasap dükkânına yakışır. » Erken evlenen döl alır, erken kalkan yol alır. » Erken evlenen yanılmamış. » Esirgenen göze çöp batar. » Eşek hoşaftan ne anlar; suyunu içer, denesi kalır. » Eşek olduktan sonra semer vuran çok olur. » Eşekler çalışır, atlar yer. » Eşekten at olmaz, ciğerinden aş olmaz. » Et tırnaktan ayrılmaz. » Ev sahibinin hatırı olmazsa köpeğini dövmek kolaydır. » Evdeki hesap çarşıya uymaz. » Evin danası evin öküzünden korkmaz. » Evlenenle ev alana (yapana) Allah yardım eder. » Evladı ben doğurdum ama gönlü benim değil ki. » Evlinin (ev sahibinin) bir evi var, evsizin (kiracının) bin evi var. » Eyyam sana uymazsa sen eyyama uy.   » Fakir oynayacağı zaman davul patlar. » Fakir parasız olan değil akılsız olandır. » Fakirin ekmegi umuttur. » Fakirin tavuğu tek tek yumurtlar. » Fakirlik ayıp değil, tembellik ayıp. » Faydasız baş, mezara yaraşır. » Fazla naz aşık usandırır. » Fırsat eldeyken sürün devranı. » Fukaranın düşkünü, beyaz giyer kış günü.   » Gafile kelam, nafile kelam. » Garip kuşun yuvasını Allah yapar. » Gavurun tembeli keşiş, Müslümanın tembeli derviş. » Geçtiğin köprüleri yakma. » Gel demek kolay, git demek güçtür. » Gelen gideni aratır. » Gelin ata binmişde, görkü kimin kapıya inmiş. » Gelin bindi deveye gör kısmeti nereye. » Gem almayan atın ölümü yakındır. » Gençlikte taş taşı, kocalıkta ye aşı. » Geniş günün de dar gezen, dar günün de geniş gezer. » Gerçek dost kötü günde belli olur. » Gergin ip, çabuk kopar. » Gezen ayağa taş değer. » Gitti ağalar paşalar, kellere kaldı köşeler. » Gittiğin yer kör ise, gözünü yum da bak. » Gizliden gebe kalan, aşikâre doğurur. » Göğe direk, denize kapak olmaz. » Görünen dağın uzağı olmaz. » Görünen köy kılavuz istemez. » Göz görmeyince gönül katlanır. » Göz görür, gönül çeker. » Göz odur ki dağın arkasını göre,akıl odur ki başa geleceği bile. » Gözün ile görmediğini söyleme. » Gülme komşuna gelir başına. » Gülü seven, dikenine katlanır. » Gündüz yenilen hurmalar, gece mideni tırmalar. » Güneş balçıkla sıvanmaz. » Güneş giren eve hekim girmez. » Güneş girmeyen eve doktor girer. » Güttüğü iki keçi, ıslığı dağı taşı tuttu. » Güzel gözünden, yiğit sözünden belli olur. » Hacı Mekke’de, derviş tekkede. » Hacı olmayacak hacıyı deve üstünde yılan sokar. » Hak deyince akan sular durur. » Hak doğrunun yardımcısıdır. » Halaya giren kolunu sallar. » Hamala semeri yük olmaz. » Harman yel ile, düğün el ile olur. » Hasta sağ kalırsa hekime karşı gelir. » Hasta yatan değil, eceli gelen ölür. » Havada ahreni ile uçmayan kuşun sesi havadan değil, tavadan gelir. » Haydan gelen huya gider. » Hazıra hanak, pişmişe konak. » Helal kazanç ile pilav yenmez. » Hem kız, hem baldırı düz hem de ucuz olur mu? » Her akla geleni işleme her ağacı taslama. » Her işin başı sağlık. » Her işte bir hayır vardır. » Her koyun kendi bacağından asılır. » Her kuşun eti yenmez. » Her şakanın altında bir gerçek yatar. » Her şey incelikten insan kabalıktan kırılır. » Her şeyin yenisi, dostun eskisi. » Her taş baş yarmaz. » Her yiğidin bir yoğurt yiyişi vardır. » Her zamanı bir sayma. » Herkes aklını pazara çıkarmış, yine kendi aklını beğenmiş. » Herkes kaşık yapar ama sapını yapamaz. » Herkesin aklı bir olsaydı, koyunlara çoban bulunmazdı. » Hırsız sekiz, köşe dokuz. » Hızlı giden atın boku seyrek düşer. » Hile ile iş gören mihnet ile can verir. » Hocanın dediğini tut, yoluna gitme. » Horoz ölür, gözü çöplükte kalır. » Horozu çok olan köyün sabahı geç olur. » Huylu huyundan vazgeçmez.   » Ihlamurdan odun olmaz, beslemeden kadın olmaz. » Irmak kenarına çeşme yapılmaz. » Irmaktan geçerken at değiştirilmez. » Isıran it, dişini göstermez. » Isırgan ile taharet olmaz. » Islanmışın yağmurdan pervası yoktur. » Ismarlama hac, hac olmaz. » Işığını akşamdan önce yakan sabaha çırasında yağ bulamaz.     » İbadet de gizli, kabahat da. » İğneyi kendine, çuvaldızı ele batır. » İki aslan bir posta sığmaz. » İki baş bir kazanda kaynamaz. » İki cambaz bir ipte oynamaz. » İki çıplak bir hamama yakışır. » İki gönül bir olunca (olursa) samanlık seyran olur. » İnsan kocar, gönlü kocamaz. » İnsan konuşa konuşa, hayvan koklaşa koklaşa (anlaşır). » İnsan sözünden, hayvan yularından tutulur. » İnsan yedisinde ne ise yetmişinde de odur. » İp inceldiği yerden kopar. » İp kırıldığı yerden ulanır(eklenir). » İstediğini söyleyen, istemediğini işitir. » İstemek bir ayıp, vermemek iki ayıp. » İsteyenin bir yüzü kara, vermeyenin iki yüzü. » İşin yoksa şahit ol, paran çoksa kefil ol. » İşini kış tut, yaz tutarsa bahtına. » İşleyen demir ışıldar. » İt ite buyurur, it de kuyruğuna. » İt iti ısırmaz. » İt kağnının gölgesine yatmış, ne koyu gölgem var demiş. » İt utansa don giyer. » İt ürür kervan yürür. » İti an çomağı hazırla. » İti, öldürene sürütürler. » İtin ısırmayanı, atın osurmayanı olmaz. » İven (acele eden) kız ere varmaz, varsa da baht bulmaz. » İyi insan lafının üzerine gelirmiş. » İyiliğe karşı iyilik her kişinin işi, kötülüğe karşı iyilik er kişinin işi.   » Kaçan balık büyük olur. » Kaçan kızın bohçası küçük (hafif) olur. » Kadı anlatana göre fetva verir. » Kadının biri alâ, ikisi belâdır. » Kâfirden hacı, elden bacı olmaz. » Kakma el kapısını el ucuyla, yiterler kapını var (olanca) gücüyle. » Kalem kılıçtan üstündür. » Kanaat gibi devlet olmaz. » Karamanın koyunu, sonra çıkar oyunu. » Karga bülbülü taklit edeyim derken, ötmeyi unutmuş. » Karınca kanatlanınca serçe oldum sanır. » Karnının doymayacağı yere, açlığını bildirme. » Kasap et derdinde koyun can derdinde. » Kasap sevdiği postu yere vurur. » Kaşıkla verip, sapıyla gözünü çıkartma. » Katranı kaynatsan olur mu şeker, cinsi batasıca mutlaka cinsine çeker. » Kavakta nar olmaz, kötülerde ar olmaz. » Kaz gelecek yerden tavuk esirgenmez. » Kazma kuyuyu, kazarlar kuyunu. » Keçinin canı teke isteyince, çobanın değneğine (sopasına) sürtünür. » Kedi gidince fare bey olur. » Kedinin kanatları olsaydı, serçenin soyu tükenirdi. » Kediye kanat takarsan gökte serçe bırakmaz. » Kel yanında kabak anılmaz. » Kenarına bak bezini al, anasına bak kızını al. » Kendi düşen ağlamaz. » Keskin sirke küpüne zarar verir. » Kılıç kınını kesmez. » Kırk hırsız bir çıplağı soyamaz. » Kırk yıl ecel yağsa, eceli gelen ölür. » Kız beşikte çeyiz sandıkta. » Kızım sana diyorum, gelinim sen anla. » Kızın kimi severse güveyin odur, oğlun kimi severse gelinin odur. » Kızını dövmeyen dizini döver. » Kimi bağ bozar, kimi bostan bozar. » Kimi yer, kimi bakar; kıyamet ondan kopar. » Kişi refikinden azar. » Kişiyi nasıl bilirsin, kendin gibi. » Kol kırılır, yen içinde kalır. » Komşu komşunun külüne muhtaçtır. » Komşuda pişer, bizede düşer. » Komşunun tavuğu komşuya kaz görünür. » Kork korkmazdan‚ utan utanmazdan. » Koyunun bulunmadığı yerde keçiye Abdurrahman çelebi derler. » Köpekle dalaşmaktansa, çalıyı dolanmak hayırlıdır. » Köpeklerin duası kabul olsa gökten kemik yağar. » Köpeksiz köy bulmuş, değneksiz dolaşıyor. » Köpeksiz köyde değnekle gezilmez. » Köprüyü gecene kadar, ayıya dayı de. » Kör alıcının kör satıcısı vardır. » Körler sağırlar birbirini ağırlar. » Kötü komşu insanı mal sahibi yapar. » Kötü tarlanın verdiğini, yiğit kardeş vermez. » Kurt kocayınca köpeğin maskarası olur. » Kurt kuzu kaptığı yeri dokuz defa yoklar. » Kuru laf karın doyurmaz. » Kurunun yanında yaş da yanar. » Kusursuz dost arayan dostsuz kalır.   » Laf ile karın doymaz. » Laf ile peynir gemisi yürümez. » Laf lafı açar. » Laf torbaya girmez. » Lafın azı uzu, çobana verme kızı, ya koyun güttürür ya kuzu. » Lakırdı lakırdıyı açar, lakırdı bilmeyen meclisten kaçar. » Latife latif gerek. » Lâzıma hazine yetmez, elverire para gitmez. » Leyleğin ömrü laklak ile geçer. » Lezzetsiz çorbaya tuz kâr etmez. » Lisan gönlün tercümanıdır. » Lokma bile çiğnemeden yutulmaz. » Lokma karın doyurmaz, şefkat artırır.   » Mahkeme kadıya mülk değil. » Mal canı kazanmaz, can malı kazanır. » Mart ayı, dert ayı. » Mart kapıdan baktırır kazma kürek yaktırır. » Merhametten maraz doğar. » Minareyi çalan kılıfını hazırlar. » Minnetle gül koklama, dikeni sancar seni. » Misafir umduğunu değil, bulduğunu yer. » Mum dibine ışık vermez. » Müflis bezirgân, eski defterlerini karıştırır. » Mühür kimde ise Süleyman odur.   » Namazda gözü olmayanın kulağı ezanda olmaz. » Ne doğrarsan aşına, o çıkar kaşığına. » Ne yavuz ol asıl, ne yavaş ol basıl. » Nefesine güvenen borazancı başı olur. » Nerede birlik, orada dirlik. » Nerede hareket, orada bereket. » Nush ile uslanmayanı etmeli tekdir; tekdir ile uslanmayanın hakkı kötektir.   » Oduncunun gözü omcada (bağ kütüğü) dilencinin gözü çömcede (tahta kepçe). » Oğlan dayıya, kız halaya çeker. » Oğlanınki oğul bağı, kızınki bahçe gülü. » Okumayı sevmeyene dokuz hoca az. » Olacakla öleceğe çare yoktur. » Olmaz olmaz deme, olmaz olmaz. » Onbeşindeki kız ya erdedir, ya yerde. » Ortak atın beli kırık olur. » Osmanlı’nın ekmeği dizindedir. » Osurmadan bu memlekette sıçtı derler. » Otu çek köküne bak. » Oynayamayan gelin yerim dar dermiş. » Oğlan yer oyuna gider, çoban yer koyuna gider.   » Ödünç güle güle gelir, ağlaya ağlaya gider. » Öfke gelir gider, kelle gider gelmez. » Öfkeyle kalkan zararla oturur. » Öğüt, bir hazine kadar değerli olduğu halde genellikle bedava verilir. » Ölecek tavşan çomağa karşı gelir. » Ölmüş eşek kurttan korkmaz. » Ölümü gören, hastalığa razı olur. » Ölürse yer beğensin‚ kalırsa el beğensin. » Ölüsü olan bir gün, delisi olan her gün ağlar. » Öz ağlamayınca göz ağlamaz (yaşarmaz). » Padişah yasağı üç gün sürer. » Palamut çok biterse kış erken olur. » Papaz her gün pilav yemez. » Para ile imanın kimde olduğu bilinmez. » Para insana dil, elbise insana yol öğretir. » Parasız pazara, kefensiz mezara gidilmez. » Paraya nereye gidiyorsun demişler, çoğun olduğu yere demiş. » Pek yaş olma, sıkılırsın; pek de kuru olma, kırılırsın. » Perşembenin gelişi, çarşambadan bellidir. » Pilav yiyen, kaşığı belinde gerek. » Pilavdan dönenin kaşığı kırılsın. » Pire itte (köpekte), bit yiğitte bulunur. » Pisboğaz ile boş boğaz, beladan kurtulmaz.   » Rağbet güzel ile zenginedir. » Rahat ararsan mezarda. » Ramazanda yalan söyleyenin yüzü, bayramda kara olur. » Rençper kırk yılda, tüccar kırk günde. » Rüşvet kapıdan girince insaf bacadan çıkar. » Rüzgâr eken fırtına biçer. » Rüzgâr esmeyince yaprak oynamaz. » Rüzgâra tüküren kendi yüzüne tükürür. » Rüzgârlı havanın kuytusu, yağmurlu havanın uykusu. » Sabır acıdır, meyvesi tatlıdır. » Sabreden derviş muradına ermiş. » Saç sefadan, tırnak cefadan uzar. » Sakalda keramet olsa, keçi şeyhlik ederdi. » Sakınan göze çöp batar. » Sakla samanı gelir zamanı. » Saman elinse samanlıkta mı elin? » Sanat altın bileziktir. » Sayılı koyunu kurt kapmaz. » Sen işlersen mal işler, insan böyle genişler. » Sen kendini övme el seni övsün. » Sen seversen oğlunu, o da sever oğlunu. » Sev beni, seveyim seni. » Soğuk su, sıcak aş diş düşmanı, genç avrat koca herifin baş düşmanı. » Sopayı yiyen eşek, atı geçer. » Soydur çeker, huydur geçer. » Sormaz ki bilsin, sorsa bilirdi; bilmez ki sorsun, bilse sorardı. » Söyle arkadaşını söyleyeyim sana seni. » Söyleme dostuna, o da söyler dostuna. » Söylemeyen ağız, söyleyen ağzı yorar. » Söz büyüğün sus küçüğün. » Söz gümüş sükût altın. » Söz var insanı yola getirir, söz var insanı yoldan çıkartır. » Söz var iş bitirir, söz var baş yitirir. » Su akar yatağını bulur. » Su akarken küpünü doldurur. » Su akmayınca durulmaz. » Su bulanmayınca durulmaz. » Su testisi su yolunda kırılır. » Suç gelin olsa güvey bulunmaz. » Sütten ağzı yanan, yoğurdu üfleyerek yer. » Şahin ile deve avlanmaz. » Şahin küçük et yer, deve büyük ot yer. » Şapkası dar gelen, başım büyük sanır. » Şaraptan bozma sirke keskin olur. » Şaşkın ördek kıçın kıçın dalarmış. » Şaşkın ördek, tersten dalar. » Şaşkın ördek başını bırakır, kıçından dalar. » Şer işi uzat hayra dönsün, hayır işi uzatma şerre dönmesin. » Şeriatın kestiği parmak acımaz. » Şeytanla ortak buğday eken samanını alır. » Şeytanla saman eken, sapını alır. » Şimşek çakmadan gök gürlemez » Tabancanın dolusu bir kişiyi, boşu kırk kişiyi korkutur. » Tandır başında bağ dikmek kolaydır. » Tartılırsan denginle tartıl. » Tasa doyurur, acı acıktırır. » Taş yerinde ağırdır. » Taşıma su ile değirmen dönmez. » Tatlı söz (dil) yılanı deliğinden çıkarır. » Tavşan (Fare) dağa küsmüş dağın haberi olmamış. » Tekkeyi bekleyen, çorbayı içer. » Tembele iş buyur sana akıl öğretsin. » Tereciye tere satılmaz. » Tırnağın varsa başını kaşı. » Tırnağın varsa kaşın, yoksa düşün. » Tilkinin dönüp dolaşıp geleceği yer kürkçü dükkânıdır. » Tok açın halinden anlamaz. » Tok ağırlaması güçtür. » Topalla gezen aksama öğrenir. » Türk’ün Türk’ten başka dostu yoktur.   » Ucuna bak bezini al, anasına bak kızını al. » Ucuzdur vardır bir illeti, pahalıdır vardır bir hikmeti. » Ulu sözü dinlemeyen uluya kalır. » Ulular köprü olsa basıp geçme. » Ummadığın taş baş yarar. » Umut fakirin ekmeğidir. » Ustanın çekici bin altın. » Uşağı işe koş, sende ardına düş. » Uyku ölümün kardeşidir. » Uyuyan yılanın kuyruğuna basılmaz. » Uzaktan davulun sesi hoş gelir.   » Üç elli, yaz belli. » Üç göç, bir yangının yerini tutar. » Ürkütme kurbağayı, yiğit edersin. » Ürümesini bilmeyen it, sürüye getirir kurt. » Üşenenin oğlu, kızı olmamış. » Üveye etme özünde bulursun, geline etme kızında bulursun. » Üzerine laf düşmedikçe uyu. » Üzüm üzüme baka baka kararır. » Üzümün çöpü var, armudun sapı. » Üzümünü ye, bağını sorma.   » Vakit nakittir. » Vakitsiz açılan (açan) gül çabuk solar. » Vakitsiz öten horozun başını keserler. » Var evi, kerem evi; yok evi, verem evi. » Var ne bilsin yokun halinden. » Varda topu gibi yatsıda patlar. » Vardan, yoktan anlamaz. » Varsa eşin rahattır başın, yoksa eşin zordur işin. » Varsa hünerin, her yerde vardır yerin. » Varsa pulun, herkes kulun; yoksa pulun dardır yolun. » Venedik'ten tiryâk (panzehir) gelinceye kadar, Mısırda adamı yılan helâk eder. » Veren el, alandan üstündür. » Veresiye şarap içen iki kere sarhoş olur. » Verirsen doyur‚ vurursan duyur. » Vurursan acıt, yedirirsen doyur. » Vücut kocar, gönül kocamaz.   » Yabancı koyun kenarda yatar. » Yağ yiyen köpek tüyünden belli olur. » Yağmurlu gün tavuk su içmez. » Yalancı kim? İşittiğini söyleyen. » Yalancının mumu yatsıya kadar yanar. » Yalın varsa karnına, çulun varsa sırtına. » Yanık yerin otu tez biter. » Yanlış hesap Bağdat'tan döner. » Yardımcının yardımcısı olur. » Yarım hekim candan, yarım hoca dinden eder. » Yaş kesen baş keser. » Yazın başı pişenin, kışın aşı pişer. » Yazın eli yaş olanın, kışın ağzı yaş olur. » Yazın gölge hoş kışın çuval boş. » Yemeye hazır dayanmaz. » Yenice elek duvarda gerek. » Yenilen pehlivan, güreşe doymaz. » Yiğidi öldür; hakkını yeme. » Yol sormakla bulunur. » Yol üstüne bostan ekme el için, kocalıkta (ihtiyarlıkta) avrat alma el için. » Yol yürümeyle, borç ödemeyle biter. » Yola giden yorulmaz. » Yolu yordamıyla, ormanı baltayla (geçersin-bitirirsin). » Yolundan giden yorulmaz. » Yöğrük at yemini artırır. » Yuvarlanan taş, yosun tutmaz. » Yük altında ancak eşek (HAMAL)kalır. » Zahmetsiz rahmet olmaz. » Zaman sana uymazsa sen zamana uy. » Zan, hatıranın yalanıdır. » Zannetmediğin yerden tilki çıkar. » Zalim kadıdan insaflı subaşı yeğdir. » Zarar faydanın kardeşidir. » Zararın neresinden dönersen (dönülürse) kârdır. » Zâtı memduh olanın sıfata ihtiyacı yoktur. » Zelzeleyi gören yangına razı olur. » Zemheride sür de çalı ile sür. » Zemheride yoğurt isteyen, cebinde bir inek taşır. » Zemheriden sonra ekilen darıdan, kocasından sonra kalkan karıdan hayır gelmez. » Zengin adam, elindeki kendine yeten adamdır. » Zengin arabasını dağdan aşırır, züğürt düz ovada yolunu şaşırır. » Zengin dağlar aşar, olmayan yolda şaşar. » Zengin kesesini, züğürt dizini döver. » Zengin helvasını baldan pişirir, züğürt derman için pekmez bulamaz. » Zengine bir kıvılcım, güzele bir sivilce yetermiş. » Zengine dokun geç, züğürtten sakın geç. » Zenginin basması ipekli görünür. » Zenginin gönlü olasıya, fakirin canı çıkar.