Sual: İnsanlar nasıl haşrolacaktır?
CEVAP
Herkes ameline göre haşrolacaktır.

Bir kimse, salihler gibi amel işlese; fakat günahkârlarla düşüp kalksa, iyi amelleri boşa gider, kıyamette kötülerle beraber haşrolur. Bir kimse de, kötüler gibi amel işlese; fakat salihleri sevse, onlarla beraber olsa, günahları iyiliğe çevrilir, iyilerle beraber haşrolur. (Ka’b-ül-Ahbar)

İki ayet-i kerime meali şöyledir:
(Kıyamette onları [kâfirleri] kör, dilsiz ve sağır bir halde yüzüstü haşrederiz. Onların varacağı ve kalacağı yer Cehennemdir.) [İsra 97]

(Beni anmayan, sıkıntılara düçar olur, kıyamette de kör olarak haşrolur.) [Taha 124]

Bu konudaki hadis-i şeriflerden bazıları da şöyledir:
(Amellerini yapmasa bile, bir milletin yaptığını seven onlarla haşr olur.) [Hatib]

[Taberani]

(Abdestten sonra Kadir suresini bir defa okuyan sıddıklardan, iki defa okuyan şehidlerden yazılır. Üç defa okuyan, Peygamberlerle haşrolur.) [Deylemi]

(Müslümana sözle yardım eden veya onun için bir adım yürüyen, kıyamette emin olarak, Peygamberlerle haşrolur ve 70 şehid sevabına kavuşur.) [Hatib]

(Çoluk çocuğu çok ve rızkı az olup, namazlarını şartlarına uygun olarak kılan ve Müslümanları gıybet etmeyen, benimle birlikte haşrolur.) [M. Masumiyye]

(Mehr vermemek niyetiyle evlenen, kıyamette hırsızlarla haşrolur.) [R.Nasıhin]

(Allahü teâlânın rızası için, helali ve haramı açıklayan kırk hadisi, ümmetime bildiren, âlim olarak haşrolur.) [Ebu Nuaym]

(Beş vakit namazı cemaatle kılmaya devam eden kimse, Sırat köprüsünü ilk ve şimşek gibi geçenlerden olur. Allah, o kimseyi salihlerle haşreder, namazına devam ettiği her gün ve gece için de bin şehit sevabı alır. [Taberani]

(Malım çoğalsın diye dilenen, kıyamette, yüzünün eti yenmiş olarak haşrolur ve Cehennemden yiyeceği de kızgın taş olur.) [Taberani]

(Ölü arkasından ağlamayı sanat edinen kadınlar, ölmeden önce tevbe etmezlerse, üzerlerinde katrandan elbise ve uyuzlu olarak haşrolur.) [Müslim]

[herkes ameline göre] binitli, yaya, sürünerek veya yüzüstü haşrolacaktır.) [Hâkim]

Kabirden kalkarken
Sual: Kabirden herkes, kâfir, Müslüman, başka şekillerde mi kalkacaktır?
CEVAP
Hazret-i Muaz, Nebe suresinin (Hepiniz bölük bölük gelirsiniz) mealindeki 18. ayet-i kerimenin tefsirini, Peygamber efendimize sormuş ve şu cevabı almıştır:
(Kıyamette ümmetimden 12 sınıf aşağıda bildirildiği şekilde haşrolacaktır:
1- Zekât vermeyen; kabrinden karnı yılan ve akreplerle dolu olarak,
2- Namazda gevşeklik gösteren, domuz suretinde,
3- Alış verişte yalan söyleyip aldatan, ağzından kan gelerek,
4- Komşularına eza eden, el ve ayakları kesik olarak,
5- Allahü teâlâdan korkmayıp, gizlice günah işleyen, leşten daha pis kokar hâlde,
6- Yalan söyleyen, yalancı şahitliği yapan, dili kesik olarak,
7- Haklı bir şahitliği yapmayan dilsiz olarak,
8- Zina eden, avret yerinden irin akarak,
9- Haksız yere yetim malı yiyen, karnı ateşle dolu olarak,
10- Alkollü içki içen, yüzleri kızarmış, gözleri yerinden fırlamış, dişleri öküz boynuzu gibi sivrilmiş, dudağı karnına, karnı da uyluğuna sarkmış olarak,
11- Ana babasına asi olan, cüzzamlı, baraslı olarak,
12- İyi işler yapan, namazı cemaatle kılan ve günaha tevbe edip ölen ise, yüzü dolunay gibi haşrolacak, Sıratı şimşek gibi geçecektir.) [Tibyan]

Burada bildirilenler, günah işleyip de tevbe etmeden ölenler içindir. Tevbe edenler veya sevabı günahından daha fazla olan kimseler, o şekilde haşrolmazlar. Yine bir hadis-i şerifte de şöyle buyuruluyor:
(1- Kovuculuk eden, maymun suretinde,
2- Haram yiyen, hınzır şeklinde,
3- Faiz alıp veren, başı üstü sürünerek,
4- Haksız hüküm veren, kör olarak,
5- Ucbeden yani amellerini beğenen, dilsiz ve sağır olarak,
6- İşleri sözlerine uymayan âlim, dilleri göğüslerine sarkık olarak,
7- Kibirli, katrandan elbise giyerek haşrolacaktır.) [Tibyan]

Mezardan kalkış
Sual: Herkes mezardan bu bedenle mi kalkacak?
CEVAP
Evet, herkes mezardan dünyadaki gibi kalkacaktır. Cennete ve Cehenneme girecekleri zaman başka şekil alacaklardır. Cennetlikler genç, yakışıklı ve güzel olacaktır. Üç hadis-i şerif meali:
(Cennet ehli sakalsız, siyah kirpikli olacaktır.) [Tirmizi]

(Cennet ehli sürmeli, sakalsız ve Yusuf aleyhisselamın güzelliğinde olacaktır.) [İbni Asakir]

(Cennette herkes genç olur.) [Tirmizi]

Cehenneme giden kâfirler ise, çok çirkin olacaklardır. Çok azap görmeleri için vücutları da çok büyük olacaktır. Üç hadis-i şerif meali şöyledir:
(Cehennemden birisi dünyaya gelse, onun korkunç görünüşü ve saçtığı pis kokudan herkes ölür.) [İbni Ebi-d-dünya]

(Kâfirin bir dişi, Uhud dağı kadar büyük olacaktır.) [Müslim]

(Kâfirin iki omuz arası, atla gidilen üç günlük yol kadar uzun olacaktır.) [Buhari]
(Kabirden kalkınca,(Kişi sevdiğiyle haşrolur. Kâfirleri seven kâfirlerle beraberdir. İyi ameli kendisine hiç bir fayda sağlamaz.)